De geschiedenis, het groen en de landschappelijke rijkdom van het buitengebied van Stramproy en zijn ´grensgevallen’ staan op zondagmiddag 22 april centraal tijdens een nieuwe historische ontdekkingstocht. Belangstellende wandelaars kunnen vanaf Boerderij Pierkes bij Landgoed De Sjans in Molenbroek mee met gidsen. Vertrek is om 13.00 en 13.30 uur. De tocht is 5.7 km en voert deels over onverharde paden.
Het landschap van het grensdorp Stramproy kent een lange, boeiende geschiedenis, deels afleesbaar aan de vele verbindingen en het afwisselend groen. De grens tussen droog en nat en de grote landbouwontginningen en het oude, besloten kleinschalig landschap met houtwallen en akkers. Maar het verhaal van een gebied zit ook in de zaken die we passeren zonder op te merken. Een doodlopende zandweg die Rooi ooit verbond met Venlo en Keulen. Van een ‘bergske’ waar de galg stond. De ‘Spitse Paol’ waar de grenzen van de Drie Eygen samenkwamen. Tijdens deze biografie van het eeuwenoude landschap gaan we in op de spanning van de grens. Van aan lager wal geraakte lieden die hier in de periferie hun onderkomen zochten en de nachtelijke tochten die ‘kleine en grote’ smokkelaars in dit doorgangslandschap maakten. Met zout, boter en vee, maar altijd met oog op de lonkende vette winst.
Vluchtelingen, spionnen en smokkelaars
In het licht golvend bouwland komen we langs diverse voormalige broekgebieden, de Vleet en de ooit immense ‘weijers’. Grote vennen in het lege woeste landschap tussen Rooi en, Haler totdat ze door jonge, energieke ontginners werden aangepakt. Het is ook het verhaal van de Dodendraad, de elektrische grensversperring die de bezettende Duitsers optrokken vanaf de kust tot Vaals. Hier in deze regio kwamen in twee jaar tijd tientallen vluchtelingen, spionnen en smokkelaars om bij een poging om de dodelijke draad te passeren.
Verhalen
De tocht wordt gestart aan de poort van het 18 ha. Grote Landgoed De Sjans. Een door de Rojer ondernemer J. Beljaars ingericht park, waar verscholen tussen het hout van het Molen- en Rietbroek de vroegere, met grachten omgeven vluchtschans van dit deel van het dorp lag. In periodes van oorlog en onrust trokken bewoners zich hier terug wanneer ronddolend legervolk de streek weer eens teisterde. In dit geheel is Donnersweijer een aparte parel. Ooit in gebruik voor het ‘weijeren van vis’, nu het leefgebied van de bever die het hier zichtbaar goed naar zijn zin heeft.
Een verhaal apart is het monumentale groen dat de in 1903 jonggestorven Louike Arits ‘met voorbedachten rade’ in het Royer landschap achterliet. Door zijn gewoonte om eiken te planten leverde de jonge boer kapitale diensten aan het landschap van Rooj. Na het liefdevol verzorgde Kattekruis komen we in een hele bijzondere hoek. Met het Meuledaal, ‘de Drie Drinken’ en de ooit drukbelopen Postbaan tussen Antwerpen en Keulen met zijn galg, waardoor passanten wisten dat dat ze ‘ met die van Rooj’ geen loopje moesten nemen.
In dit landschap is eeuwenlang ´gehaald en gebracht´. Hout, heideplaggen, turf, wild en vis. Maar ook gebracht: vlas naar het Blokven en later huis en industrieel afval. In Leudal doen ze ook nog even het Walekruis aan met de drooggelegde ´Thoerder Weijers´, met zijn kieviten, ´de Zwarte Pater´ en de crashplaats van een Engelse bommenwerper in WOII.
Na een korte blik op andere ´bijzondere vogels´ in Wisbroek sluiten ze af met koffie op de Sjans.
Met deze tocht langs ‘Roojer grensgevallen’ vestigt een werkgroep van de Dorpsraad de aandacht op de verbindingen, identiteit, schoonheid en de staat en het verhaal van het Roojer landschap.
Datum: Zondag, 22 april 13.00 en 13.30.
Advies: stevige wandelschoeisel
Startlocatie: Landgoed De Schans, Molenbroek 19 6039 RJ Stramproy
