Onderzoek behoud mouttoren klaar

Aan de Zuid-Willemsvaart in Weert staat een van de weinig overgebleven gebouwde relicten van de voormalige Werthabrouwerij. De mouttoren dateert uit 1941-1942 en is een beeldbepalend element aan de industriekade.

Op het terrein van de voormalige brouwerij, rondom de toren, wordt op dit moment een nieuwe woonomgeving ontwikkeld. Dit resulteerde in een interessante vraag voor herbestemming. De gemeenteraad gaf de opdracht om een onderzoek voor herbestemmings uit te voeren. De resultaten zijn inmiddels bekend, maar volgens het college van B&W zal de exploitatie een lastig verhaal worden.

Eigendom van bouwbedrijf

De Mouttoren is eigendom van Bouwbedrijf Jongen. In aanvang van de nieuwbouw zou de Mouttoren gesloopt worden en was er een nieuwe woontoren voorzien met aanliggend appartementen. Op verzoek van de gemeenteraad heeft Jongen in het bestemmingsplan van de locaties tennishal en Energiestraat geen concrete inpassing voorzien van de mouttoren in afwachting van een herbestemmingsonderzoek.

Voor de mouttoren is een flexibele regeling opgenomen die zowel herbestemming als sloop mogelijk maakt. Dat biedt ruimte voor de keuze die nog gemaakt moet worden. Afgesproken is dat voor l januari 2019 een herbestemmingsonderzoek plaatsvindt dat moet uitwijzen of de mouttoren met een passende en duurzame exploitatie gehandhaafd kan blijven.

Uitslag onderzoek

Het rapport is positief over de herbestemmingsmogelijkheden maar er wordt een kanttekening gemaakt bij een rendabele exploitatie.

De drie in het onderzoek uitgewerkte scenario’s schetsen vooraf geen rooskleurig beeld over de te verwachten exploitatie omdat minimaal voor twee scenario’s subsidie nodig is voor een gezonde exploitatie. De constructieve bouw van de mouttoren en het (daardoor) kleine bruikbare oppervlak maken een rendabele exploitatie lastig.

Scenario’s

Er zijn 3 scenario’s uitgewerkt voor de herbestemming van de mouttoren:

Scenario 1: Wertha-experience
De toren ligt op een goed bereikbare locatie en aan een aantal recreatieve routes. Maar misschien belangrijker nog; hij ligt op een cultuurhistorisch waardevolle plek. Er is moeilijk een betere plek denkbaar om het verhaal van de industrialisatie van Weert, de betekenis van de Zuid-Willemsvaart voor Weert en de Wertha Bierbrouwerij te vertellen.

In het eerste scenario wordt het behoud van de Mouttoren centraal gesteld en krijgt de toren een grotendeels museale bestemming. Hierbij wordt niet in eerste instantie gezocht naar een lucratieve exploitatie, maar vooral naar een maatschappelijke meerwaarde. Er is ruimte om het Weerter erfgoed op verschillende manieren te beleven. Zo is er een tentoonstellingsruimte, een infocentrum en een uitkijkpunt, maar er is ook een mogelijkheid om het gebouw te beleven. De silo’s worden daartoe bereikbaar gemaakt om op een avontuurlijke manier op de bovenetage te komen.

De toren zal dienen als een uitvalsbasis voor uitjes, dagtochten, fietsverhuur en kan flexibel worden ingezet, bijvoorbeeld als infocentrum voor de wijk.

Scenario 2: Koffiehuis
Het tweede scenario gaat uit van de integratie van het erfgoed in de wijk en de omgeving. Daartoe wordt een kleine koffiebar ingericht. Daarvoor bestaan twee motieven. Aan de ene kant is het de perfecte plek om de nieuwe wijk een maatschappelijk zwaartepunt te geven; een plek om te ontmoeten en te verbinden. Het is daarnaast een punt waar de kwaliteit van de locatie wordt gebruikt en versterkt. Het versterkt de recreatieve waarde van de (toekomstige) Werthaboulevard en benut de nabijheid van fiets- en wandelroutes.

De toren kan zo dienstdoen als laagdrempelig wijkcentrum. Door een ruimte beschikbaar te stellen voor bijvoorbeeld lokale verenigingen, de wijkraad en VvE’s wordt de maatschappelijke waarde van het gebouw uitstekend benut. Zo wordt de mouttoren een verticaal element aan de kade dat verankerd is in zowel het verleden als het heden.

Scenario 3: Kantoorruimte
In het derde scenario wordt uitgegaan van het realiseren van kantoorruimtes op de eerste- en zolderverdieping. Deze kunnen gezamenlijk verhuurd worden aan één (creatief) bedrijf als een architectenof ontwerpbureau. Het is ook mogelijk de ruimtes te splitsen om zo aan twee of meer bedrijven een ruimte te verhuren.

De zolderverdieping levert misschien wel het mooiste kantoor van Weert op; een rustieke, industriële uitstraling en een fenomenaal uitzicht over de Zuid-Willemsvaart en de stad. Dit scenario vergt de minst grote ingrepen; de basis is reeds aanwezig en er hoeft bouwkundig weinig aangepast te worden. De toren kan daarnaast dienstdoen als laagdrempelig wijkcentrum. Door een ruimte beschikbaar te stellen voor bijvoorbeeld lokale verenigingen, de wijkraad en VvE’s wordt de maatschappelijke waarde van het gebouw uitstekend benut.

Analyse

Zonder subsidiemogelijkheden van de overheid en/of investering van de projectontwikkelaar is er nagenoeg geen kans is op een duurzame invulling, zo staat in het B&W-advies. Scenario 1 met de Wertha-experience is niet haalbaar en scenario 3 kantoorruimte is niet haalbaar én niet wenselijk. Scenario 2 Koffiehuis, heeft na 3 jaar een positief bedrijfsresultaat maar daarbij is uitgegaan van gemiddeld 100 bezoekers per dag, een aanname die ambitieus is, aldus B&W.

Vervolg

Er is een particulier die mondeling heeft aangegeven de mouttoren te willen exploiteren. De projectontwikkelaar zal de komende maand onderzoeken of deze partij voldoet aan de uitgangspunten zoals hiervoor omschreven. Een exploitatieplan of businessplan moet uitwijzen of een daadwerkelijke invulling haalbaar is.

Dat betekent dat bij behoud en verkoop van de Mouttoren er vooraf garanties moeten komen dat de verplichtingen die voortkomen uit de uitgangspunten ook daadwerkelijk worden nagekomen. Op basis van deze uitkomsten zal de gemeenteraad in februari een beslissing nemen.

Lees het volledige onderzoeksrapport (PDF, 14 MB):

https://iwdg.nl/2QIned3