Cranendonck – Het echtpaar Jan Vlassak en Gonny Goertz heeft in november meegedaan met de theatervoorstelling De Coronamonologen in de gemeente Cranendonck. Beiden hebben corona gehad en vertelden in het toneelstuk over hun persoonlijke ervaringen. “Samen met anderen hebben we een ‘schilderij’ gemaakt over hoe corona zich in ons eigen leven heeft gemanifesteerd. Het was heel bijzonder om dat op deze manier te delen met mensen uit de buurt.”
Gonny
Gemeente Cranendonck stond op nummer drie van plekken in Nederland die het ergste waren getroffen door corona. Als de eerste berichten over de pandemie-uitbraak in China en Italië via de ether Nederland bereiken, besluiten Jan en Gonny op wintersportvakantie te gaan naar Oostenrijk omdat daar nog geen coronagevallen bekend zijn. Het loopt anders dan gedacht. Gonny wordt ziek. Terug in Cranendonck blijkt ze corona te hebben. Ze is heel benauwd en wordt opgenomen in het ziekenhuis. “De autorit ernaartoe was bizar. Zwaaiend hebben we in het ziekenhuis afscheid genomen. We wisten niet of we elkaar terug zouden zien. Die onzekerheid raakt je tot in je diepste vezels”, vertelt het echtpaar. Gonny krijgt malariatabletten, waardoor ze nog zieker wordt. Ze besluit daarmee te stoppen en thuis verder uit te zieken. Ze krabbelt langzaam op.
Jan
Inmiddels is Jan doodziek door corona. Het virus tast zijn spieren aan, waardoor de stand van zijn wervelkolom verandert en tegen een zenuw duwt. Hij moet met spoed worden geopereerd. Maar door de coronabesmetting kan dat niet. Als hij gevallen is in de kelder en helemaal onder het bloed zit, wordt hij toch geopereerd. In plaats van beter, gaat het steeds slechter met Jan. Hij kan niet meer lopen en voelt dat er iets ernstigs met zijn lichaam aan de hand is. Hij besluit naar Krefeld in Duitsland te gaan. Hij kan er meteen terecht en daar ontdekt de arts een zeldzame bacterie die het lichaam aan het vernielen is. “Als ik twee weken later was gegaan, hadden ze niks meer voor me kunnen doen.” Hij krijgt hoge dosissen antibiotica, die aanslaan. “In het ziekenhuis had ik veel tijd om na te denken. Ik ging altijd maar door en door. Het besef drong door dat je moet aanvaarden wat op je pad komt. Je hebt zelf in de hand hoe je met situaties omgaat.”
Alles bij elkaar heeft het herstel twee jaar geduurd. Het brengt Gonny en Jan dichter bij elkaar. Ze besluiten kleiner te gaan wonen en Jan ruilt zijn operationele werkzaamheden in voor toezichthoudende bij zijn bedrijf.
Professioneel
RICK nam het initiatief, vanuit Community Art Cranendonck, om met kunst de impact van corona bespreekbaar te maken. De Belgische toneelschrijver Corinne Heyrman ging daarom op zoek naar persoonlijke verhalen in Cranendonck. Ze kwam onder andere uit bij Jan en Gonny. Beiden deelden hun verhaal in een podcast van Corinne. In totaal zijn er zes podcastafleveringen gemaakt, waarin inwoners vertellen over hun belevenissen tijdens de pandemie.
Het echtpaar was verrast dat Corinne ze vroeg om mee te doen met de theatervoorstelling Coronamonologen, waarbij de verhalen op de bühne worden gepresenteerd. “We vonden dat we het gewoon moesten doen. Het is goed dat het verhaal van Cranendonck in de theaters wordt verteld. Daar wilden we aan bijdragen. Daarbij komt dat het script zeer professioneel en goed in elkaar zat. Het stuk was niet te zwaar, eerder met een lach en een traan. We werden bijzonder goed begeleid door Ellen ten Haken, regisseur en theatermaker bij RICK.”
Onze woorden
Maandenlang gingen Jan en Gonny iedere dinsdag naar de repetitieavond. ’s Nachts als Jan niet kon slapen, pakte hij zijn teksten om te repeteren. Podiumervaring hebben ze alle twee. Gonny zingt en Jan spreekt voor z’n werk regelmatig grote groepen mensen toe. “Toch is toneelspelen wat anders”, lacht Gonny. “Het begint met zoiets kleins als waar laat je je handen op het podium?” Tijdens de drie voorstellingen betraden ze met gezonde spanning het podium. “We vertelden ons eigen verhaal. Gebruikten onze woorden. Het zou anders zijn geweest als we een rol hadden moeten spelen.”
Onderdeel van het totaal
In totaal waren ze met negen spelers die De Coronamonologen presenteerden. “In het begin ben je wildvreemden voor elkaar. Door het samenspel ontstaat er een dynamiek en kom je in een flow.” Mooi om te ervaren vonden Gonny en Jan dat het niet alleen om hun verhaal draaide, maar dat zij onderdeel van het totaal waren. “Het is een productie van ons allemaal geworden en daardoor sterker.” Ter illustratie vertelt Jan dat hij geroerd was door de teksten van andere spelers. “Hoewel ik bepaalde teksten wel twintig keer heb gehoord, grepen ze me iedere keer weer aan. Juist door de interactie tussen de verschillende spelers.”
Impact
Bij iedere voorstelling was het muisstil in de zaal. Je kon de ademhaling horen, zo aandachtig luisterde het publiek. Na afloop ontvingen ze mooie reacties en waren er soms emotionele ontmoetingen. “Dat het zo’n impact had, wisten we niet. Het was een voorrecht en heel bijzonder om het samen te doen.”
Van betekenis zijn
De Coronamonologen is een project van Community Art Cranendonck waaraan RICK, Cordaad en Cultuurcraan hebben meegewerkt. Volgens Jan laat RICK met deze productie opnieuw zien dat ze van betekenis zijn voor de gemeenschap. “Het mooie van RICK is dat de organisatie dat doet vanuit verschillende kunstdisciplines. De ene keer met toneel, de andere keer met muziek of beeldende kunst.”
