Stichting Behoud de Lichtenberg beweegt hemel en aarde om het grote sgraffito kunstwerk van Harrie Martens in het theater van de Lichtenberg voor de ondergang te behoeden. Intussen wordt aan de Lozerweg een sgraffito van zijn hand zonder enige ruchtbaarheid gesloopt.
De oorverdovende stilte en het ontbreken van maatschappelijke discussie als het om kunst gaat verontrust architect Rob Langeslag. Kunst lijkt in zijn ogen geen impliciet onderdeel van onze cultuur te zijn maar meer een artikel om in een pronkmuseum op te bergen.
Drie sgraffito’s
Weert was tot nu toe in het rijke bezit van drie sgraffito’s. Het grootste, mooiste en meest indrukwekkende is te bewonderen op de Lichtenberg en heeft de meeste kans van overleven. Het tweede sgraffito siert de gevel van het bedrijfspand aan de Lozerweg 22 en het derde de gevel van het voormalige bedrijf ‘Exton’, dat nu afgebroken wordt.
Sgraffito
Sgraffito is een techniek die aansloot op de gangbare bouwmethoden tijdens de wederopbouw. Evenals bij fresco’s werden er laagjes specie van verschillende kleuren over elkaar aangebracht. De nog natte lagen hechtten zich aan elkaar tijdens het droogproces. Tijdens dit proces werden de lagen gedeeltelijk afgeschraapt, zodat de onderliggende kleur zichtbaar werd. Zo verscheen het definitieve kunstwerk.
Het werk werd uitgevoerd door vakmensen als stukadoors en er werd gebruikgemaakt van gangbare bouwmaterialen. Zo was het mogelijk om kunst gemakkelijk en goedkoop te integreren in de architectuur. De wederopbouw kenmerkte zich immers door gebrek aan geld en bouwmateriaal.
Einde van een tijdperk
Harrie Martens was een monumentaal vormgever die samen met Weegels en Nabben het driemanschap vormde dat de onderwijscampus van het Bisschoppelijk College ontwikkelde. Zijn oeuvre sloot aan op ‘Het Nieuwe Bouwen’ en had een hoge mate van abstractie.
Het bedrijfsgebouw van Exton uit 1956, aan de Lozerweg 86, was onderdeel van Weegels Beton, waar Pierre Weegels korte tijd mededirecteur was. De gevel toont duidelijk zijn hand en is een pareltje van functioneel en modernistisch ontwerpen. Binnen werden mozaïeken gelegd en ingestort tot prefab betonpaneel. Het sgraffito toont aan dat de samenwerking tussen architect en kunstenaar zich niet beperkte tot de campus van het Bisschoppelijk College.
Het sgraffito en de gevel van Exton sluiten een tijdperk af waarin architect, kunstenaar en vakman kennis en kunde combineerden. Helaas wordt een scharnier in onze culturele geschiedenis vaak pas herkend als het meeste erfgoed verdwenen is, aldus Rob Langeslag.
Dat men er geen of weinig waarde aan hecht kan men zien aan de Lozerweg, daar wordt gesloopt en opgeruimd.
Nou, zoveel moois is daar ook niet aan, slopen of niet, opgeruimd staat netjes en zeker met die prul van de Lichtenberg.
De Lichtenberg is het behouden meer dan waard. Zo snel mogelijk opknappen. Ik hoop dat de verschillende belangengroepen, de mensen van de bomen en de mensen van de monumenten, er zo snel mogelijk uitkomen. En geen rechtszaken meer aan gaan spannen en zo. En niet steeds naar de gemeente wijzen. Helaas hier en daar de zaag erin zodat de schop in de grond kan!
En wie gaat of moet dat betalen?