Budel-Dorplein – “Rond 1960 kwam ik voor het eerst in Dorplein. We moesten voetballen in Schoot. De bus moest bij de afslag aan het kanaal even wachten. De slagboom werd geopend. We reden over een zwarte assenweg. Een eindje verder lag aan de rechterkant de zinkfabriek. Rondom was alles zwart, zoals bij Milaan in Noord-Italië. Met tientallen schoorstenen en veel rook. Zoiets hadden we nog nooit gezien. We hadden er wel van gehoord in Nederweert. De boeren haalden zinkassen bij de fabriek. Zij vertelden erover. De bus reed verder over de assenweg. Links van de weg stonden hele aparte huizen. Het leek wel of we in Wallonië waren. Midden in het dorpje stond een immens groot gebouw. Een klooster, zoals in Herkenbosch?
We gingen in 1974 in Dorplein, op de Hei-j, wonen. Langzaam leerden we het dorp kennen. Dat grote kloosterachtige gebouw werd de Cantien genoemd. Officieel heette het Hotel St. Joseph. Een hotel in Dorplein? Jawel, voor de vrijgezelle arbeiders van de fabriek. De bouw ervan begon in 1896. In 1898 was de bouw klaar. Er waren een winkel, een bakkerij, een wasserij en een ontspanningszaal. Johny Hoes heeft er lang zijn plaatjes opgenomen. Ook waren er een kleuterschool, een ziekenzaal en een kapel. In 1899 kwamen een aantal zusters uit Nancy naar hier. Ze gingen het beheer van het gebouw doen. Ze woonden in de vleugel bij de kapel. In het begin was de taal een barrière. Ze spraken geen Nederlands. De zusters verzorgden ook de kleuterschool. In 1932 vertrokken ze naar het moederhuis in Nancy. Ze waren te oud om het werk te blijven doen. Dit werd overgenomen door zusters uit Nuth, Zuid-Limburg. De Dochters der Liefde van de H. Vincentius à Paulo. De zusters met de vliegkappen. In de tachtiger jaren verhuisden ze naar Hoofdstraat 78. Ze verlieten Dorplein in 1987.
Het huis op nummer 78 is heel bijzonder. Een villa gebouwd in 1902 voor Maurice Dor. Hij was een neef van Emile en Lucien Dor. Zij stichtten de zinkfabriek. Maurice was erg zwijgzaam. Hij kreeg op de fabriek de bijnaam Willem de Zwijger. Hij is nog een tijd onderdirecteur geweest. Het huis is gebouwd door een Brusselse architect in eclectische stijl. De “van alles wat” stijl. Wat jugendstill- en renaissance-elementen. Een heuse loggia en boven tussen de schoren hele kleine raampjes. Erachter bevonden zich de mansardes (zolderkamers): de kamers van de dienstboden. Vlak onder het dak. ’s Zomers heet en ’s winters koud. Verder glas-in-loodramen en een prachtige wijnkelder. Op de brievenbus in de voordeur staat op z’n Frans “lettres”. De moeite waard om te bekijken. Net als alle andere 12 rijksmonumenten die Dorplein rijk is. Helaas zijn ze dit jaar op Open Monumenten Dag 9 en 10 september niet open.”
Rondleiding
Gelukkig hoef je niet zo lang wachten. Wil je zien en horen hoe uniek Dorplein is? Iedere laatste zondag van de maand is er de vrije inloop. Voor deze maand is dat zondag 27 augustus bij Gemeenschapshuis de Schakel aan de St. Barbaraweg 1. Om 14.00 uur staan de cicerones klaar om je rond te leiden. De rondleiding kost € 2,- per persoon (kinderen tot 12 jaar gratis), duurt ongeveer twee tot tweeënhalf uur en gaat over goed begaanbare wegen. Wil je als familie, buurt of vereniging een rondleiding? Maak dan een afspraak bij coördinator Wim Cremers door te bellen naar 0495-492598 / 06-22961675 of mail naar [email protected].
