Budel-Dorplein – “We hadden familiedag. Met twaalven gingen we naar Maaseik. Het stadje aan de Maas heeft iets buitenlands. Alsof het veel verder weg ligt, ergens in Wallonië. Onze gids Patriek stond ons op de markt op te wachten. Bij het standbeeld van de schilders Jan en Hubert van Eyck. Vol enthousiasme ging hij los. Wat wist hij veel. En hij doorspekte zijn verhalen met typisch Limburgse humor. Hoewel hij naar eigen zeggen een ‘inwijkeling’ was. Hij was niet geboortig van Maaseik.
Meer dan 4000 jaar geleden woonden er al mensen op die plek. Die bleven er niet, ze trokken verder. Ook de Romeinen woonden er een tijd. De heirbaan Maastricht-Nijmegen lag vlakbij en moest beschermd worden.
Volgens onze gids begon de echte geschiedenis rond 700 met de zusjes Harlindis en Relindis. Hun vader stichtte een klooster voor hen daar aan de Maas. In 952 werd dit eigendom van de bisschop van Luik. De Maas stroomde nogal eens binnen in het klooster. Ook de huizen er omheen werden grondig schoongemaakt door de rivier.
Rond 1230 werd een nieuwe nederzetting begonnen op een hogere en drogere plek. Vanaf toen heette het Alden-Eik en Nieuwen-Eik. Gewoon omdat er veel eiken stonden. In het wapen van Maaseik vind je een eikentak. Patriek ging niet zo ver dat hij de inwoners eikels noemde. Nieuwen-Eik overvleugelde Alden-Eik vooral omdat er een haven was. De gids leidde ons door gans Maaseik. Het was meer dan de moeite waard.”
Village Nouveau
De cicerones (gidsen) van Dorplein zijn ook zo bezig. Met hetzelfde enthousiasme en dezelfde deskundigheid worden de bezoekers rondgeleid. Ze vertellen over het ontstaan van Dorplein. Lang niet zo oud als Maaseik, maar zeker zo interessant.
Dorplein dankt zijn bestaan aan een Waalse zinkfabriek. De gebroeders Dor zochten hier in de omgeving grond voor de bouw van hun fabriek. Het had niets gescheeld of ze was in Weert gekomen. In de buurt van Sluis 16. Gelukkig waren de burgemeester en de pastoor faliekant tegen. Anders was er nooit geen Dorplein geweest.
Het werd de Hei op het snijpunt van drie provincies: Noord-Brabant, Nederlands Limburg en Belgisch Limburg. Ver van de bewoonde wereld, zodat niemand last had van de vuile rook die uit de schoorstenen kwam. Emile Dor had een tekening gemaakt van le Project de Dorplein. Een dorp dat gebouwd zou worden vlak bij zijn fabriek. Hij noemde het Village Nouveau. De gemeenteraad van Budel maakte daar in 1893 Dorplein van. In datzelfde jaar werd er al 150 ton zink geproduceerd. Er werd een begin gemaakt met de bouw van de woonhuizen. De fabriek groeide uit tot een kolos met heel veel schoorstenen. Het dorp groeide mee.
Rondleiding
Wie het hele verhaal wil horen kan op zondag 29 oktober om 14.00 uur terecht bij Gemeenschapshuis de Schakel aan de St. Barbaraweg 1 in Dorplein. De cicerones staan klaar om je rond te leiden.
De kosten bedragen € 2,- per persoon, kinderen tot 12 jaar mogen gratis deelnemen. Je hoeft je niet vooraf aan te melden. De rondleiding duurt ongeveer twee tot tweeënhalf uur, gaat over goed begaanbare wegen en is rolstoel- en rollatorvriendelijk.
Wil je als familie, buurt of vereniging een rondleiding? Maak dan een afspraak bij coördinator Wim Cremers via 0495-492598, 06-22961675 of [email protected].
