In zwart-wit beelden zie je drie kinderen een zandkasteel bouwen. Even later staan dezelfde kinderen te kijken naar vliegtuigen in de lucht, stappen ze in een jeep en zwaaien ze vanuit de schuilkelder.
Expositie
Met nog nooit eerder vertoonde archiefstukken geeft de expositie ‘(On)gezien: onbekend Weert in WOII’ een inkijkje in het dagelijks leven van de gewone Weertenaar in bezettingstijd. Thomas van Gemert, plaatsvervangende wethouder cultuur, opende de expositie op donderdag 2 mei in Bibliocenter Weert. De expositie is samengesteld door Kelly Krijntjes, medewerker externe dienstverlening en educatie van het Gemeentearchief Weert. In 3 maanden tijd spitte ze door het archief op zoek naar verhalen en beelden. “We wilden dit keer geen expositie maken over het politieke of militaire verhaal of de bevrijding, maar juist over het alledaagse leven in bezettingstijd.”
Bizar randje
Uitgangspunt bij de tentoonstelling is het oorlogsdagboek ‘Bezetting en bevrijding: Weert 1939-1945. De kroniek Linssen’, aangevuld met filmfragmenten gemaakt door Nederweertenaar Frans Timmermans en foto’s van H.H. de Haan en J. Biezenaar. Pierre Linssen was gemeenteontvanger van Weert (gemeentelijke belastingambtenaar). Hij schreef bijna dagelijks over belangrijke gebeurtenissen in Weert gedurende (1939) 1940-1944. “De contrasten geven het een bizar randje”, vertelt samensteller Kelly Krijntjes. “De speelsheid en onschuld van de kinderen tegenover de ernst van de situatie.” Als voorbeeld noemt ze de kinderen die spelen tussen oorlogsvoertuigen en granaatscherven.
Kleinzoon
Leuk om te vermelden is dat de kleinzoon Pierre Linssen, vernoemd naar zijn opa Pierre Linssen, ook bij de opening van de expositie aanwezig was. “Een deel is nieuw voor me. Ik wist niet dat deze verhalen er waren. Thuis werd er niet veel over de Tweede Wereldoorlog in Weert verteld. In tegenstelling tot in Linne, waar mijn moeder vandaan komt. Maar ik ga ze zeker bekijken in het archief.”
Dankbaar en blijven herdenken
Met het voordragen van haar zelfgeschreven ‘spoken word’ over vrijheid zette Salma Ali, stadsdichteres Weert, de toon. Ze omschrijft vrijheid als een cadeautje, noemt het een vrijheidsvogel. Iets waar je dankbaar voor bent. Wethouder Thomas van Gemert vertelde dat hij bij het horen van de titel van de expositie direct moest denken aan zijn oma, die zes jaar was tijdens de bevrijding van Weert. “De getoonde zwart-wit beelden komen overeen met de verhalen die zij ons heeft verteld. Steeds minder mensen kunnen vertellen hoe het was. Het is mooi dat we hun verhalen en beeldmaterialen bewaren. Juist ook de verhalen van de gewone mensen.”
Niet vergeten
Jac Lemmens, gemeentearchivaris Weert, ging in op de functies van het archief: beheren, behouden en beschikbaar stellen. Met cijfers toonde hij aan dat de belangstelling voor geschiedenis in Weert ruimschoots aanwezig is. “In 2010 bezochten 30.000 mensen het Gemeentearchief Weert. In coronatijd waren dat er 700.000 en inmiddels 1,4 miljoen. Verder verhaalde hij over Michel Velleman, beter bekend als Ben Ali Libi, de goochelaar die in Sobibor werd vermoord. Hij las het gedicht voor dat Willem Wilmink over Ben Ali Libi had geschreven. Gevolgd door de laatste strofe uit het gedicht ‘Vrede’ van Leo Vromans: “Kom vanavond met verhalen hoe de oorlog is verdwenen, en herhaal ze honderd malen: alle malen zal ik wenen.”
De expositie, bestaande uit pilaren met teksten, foto’s en filmfragmenten, is tot en met 28 oktober te zien in Bibliocenter Weert aan de Wilhelminasingel 250 in Weert.
Een bijdrage van Arjanne van Voorst
