Slechts de helft van de jongvolwassenen in Limburg vindt de eigen mentale gezondheid goed. Eén op de vijf voelt zich beperkt in het dagelijks leven door mentale klachten. Ongeveer een derde heeft het afgelopen jaar wel eens gedacht aan zelfdoding. Dit blijkt uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen, een onderzoek naar de (mentale) gezondheid, de leefstijl, het welzijn en de digitale leefomgeving van jongvolwassenen (16- tot 25-jarigen). Zorgwekkend, vinden de GGD Zuid-Limburg en GGD Limburg-Noord, die het onderzoek in Limburg uitvoerden.
Eenzaamheid en stress
Mentale klachten gaan vaak samen met eenzaamheid. Drie op de vijf jongvolwassenen in Limburg is eenzaam. Een kwart is zeer eenzaam. Er is meer eenzaamheid in Limburg dan gemiddeld in Nederland. Werd bij eenzaamheid voorheen vaak gedacht aan ouderen, tegenwoordig is er steeds meer aandacht voor eenzaamheid onder jongvolwassenen. Ook langdurige stress speelt een rol bij mentale problemen. 44% van de Limburgse jongvolwassenen voelt zich (heel) vaak gestrest, vooral door studie, school en werk. Wel zien de GGD’en dat de meerderheid van de jongvolwassenen goed voor zichzelf kan opkomen: 83% van de jongvolwassenen is voldoende weerbaar.
Ervaren gezondheid, roken en vapen
Niet alleen is de mentale gezondheid van jongvolwassenen zorgwekkend, ook staat de algehele gezondheid in Limburg onder druk. Slechts 63% van de jongvolwassenen in deze provincie ervaart de eigen gezondheid als (zeer) goed. Daarnaast is roken, en met name vapen, een toenemend gezondheidsprobleem in Limburg. Een derde van de jongvolwassenen rookt en/of vapet. Dat is meer dan in andere regio’s.
Trendbreuk-aanpak doorzetten
De cijfers voor jongvolwassenen zijn zorgwekkend, ziet ook Marjon Hulst, programmamanager Trendbreuk. “Zuid-Limburg heeft met Trendbreuk een stevige aanpak om de gezondheidsachterstanden van de regio te doorbreken. Tal van partijen hebben samen veel in gang gezet om te komen tot een gezonde generatie. En hoewel de focus op alle jeugd ligt, krijgen met name de 0-12 jarigen veel aandacht. De regio pakt dit goed aan, want de reacties van ouders en professionals zijn overwegend (zeer) positief”, weet Marjon Hulst. “De jongvolwassenen hebben tot nu toe nog te weinig aandacht gekregen. Ook zij moeten de positieve effecten van de Trendbreuk-aanpak gaan merken. Dat betekent doorpakken bij andere leeftijdsgroepen en blijven inspelen op nieuwe uitdagingen, zoals de opkomst van vapen. Tegelijkertijd mogen we de volwassenen niet vergeten. Niemand wil ongezond ouder worden. De Trendbreuk-aanpak die gericht is op preventie kan daar een belangrijke bijdrage aan leveren.”
Samenwerken aan interventies
GGD Limburg-Noord werkt samen met verschillende partners aan programma’s om jongvolwassenen beter te ondersteunen. “We geven steeds meer aandacht aan mentale gezondheid, naast lichamelijke gezondheid”, vertelt Emy Jansen van Gezondheidsbevordering en Preventie bij GGD Limburg-Noord. “We ondersteunen jongvolwassenen niet alleen via contactmomenten, maar ook door interventies zoals Less Depress, waarbij docenten leren om signalen van somberheid en depressie bij jongeren te herkennen en bespreekbaar te maken. Hoewel de uitvoering van deze interventies niet door ons wordt gedaan, dragen we vanuit de GGD bij aan de ontwikkeling en samenwerking met partners zoals Vincent van Gogh en Incluzio. De resultaten uit de Gezondheidsmonitor geven waardevolle inzichten en benadrukken dat mentale gezondheid structurele aandacht nodig heeft”, aldus Emy Jansen.
Vroeg ingrijpen is essentieel
Met de toegenomen druk op jongvolwassenen is het van groot belang om in te zetten op mentale gezondheid. Scholen, gemeenten en gezondheidsorganisaties kunnen samen een verschil maken door vroegtijdig signalen op te pikken en passende ondersteuning te bieden. De GGD’en benadrukken het belang van investeren in preventie en vroegsignalering om zo de mentale gezondheid van jongvolwassenen te versterken.
Over het onderzoek
De Gezondheidsmonitor jongvolwassenen is een onderzoek onder ruim 135.000 jongvolwassenen in Nederland. In Limburg hebben 9535 jongeren meegedaan. Het onderzoek werd uitgevoerd door alle GGD’en en het RIVM van april tot juli 2024. Bekijk alle resultaten van de Gezondheidsmonitor jongvolwassenen via het Kennisplein van GGD Limburg-Noord en de Gezondheidsatlas van GGD Zuid-Limburg.
