Landschap-onderzoek

Ons kleine, drukke land verandert onvoorstelbaar snel: de open ruimte in Nederland neemt met 8 hectare per dag af. Steeds meer megastallen, distributiecentra, zonneparken, windmolens, snelwegen en woonwijken vragen ruimte. Natuurmonumenten maakt zich hierover zorgen. Daarom vraagt de Nationale Landschap Enquête alle Nederlanders zich uit te spreken over hoe we willen dat Nederland er uit ziet. Hoe gaan we al die ontwikkelingen zo inpassen dat Nederland een fijn land en Limburg een mooie provincie blijft om te leven? Kan dat met liefde voor ons landschap en de natuur? En hoe ziet dat er dan uit? Iedereen die zich betrokken voelt bij natuur en landschap kan de enquête via www.natuurmonumenten.nl/landschap tot 9 januari 2019 invullen.

Ook in Limburg staat het landschap sterk onder druk

Sluipenderwijs verdwijnen kenmerkende landschapselementen zoals houtwallen, graften en hoogstamboomgaarden. Landbouwpercelen worden steeds groter en er worden ook steeds grotere stallen gebouwd. Tegelijk is er toenemende leegstand van agrarische bebouwing. Daardoor kan een verdere verrommeling plaatsvinden. Het landelijk gebied verdient een betere planologische bescherming en landschapsherstel verdient meer aandacht en stimulansen. Initiatieven voor zonneweides en windmolens zijn vanwege de energietransitie gewenst, maar vanwege het grote aantal initiatieven is er behoefte aan regie door rijk en provincie. Een betere regie voorkomt dat het landschap onnodig wordt aangetast. Initiatiefnemers weten waar ze aan toe zijn en kunnen zich richten op kansrijke locaties. Limburg blijft dan aantrekkelijk voor haar bewoners en haar gasten.

“Ons landschap staat op het spel,” zegt Marc van den Tweel, directeur van Natuurmonumenten. “Als we niet opletten, verdwijnt de schoonheid en weidsheid van ons land en de ruimte voor de natuur.” Daarom vraagt Natuurmonumenten via de enquête naar de mening van Nederlanders over hoe we om moeten gaan met woningbouw, landbouw, industrie, infrastructuur en al die andere zaken die ruimte vragen in ons land.

Natuur is geen energiefabriek

De overgang naar duurzame energie is van het grootste belang. Er zijn nog grote oppervlaktes lege daken op woningen, kantoren en andere bouwwerken. Daar is nog ruimte voor zo’n 145 miljoen zonnepanelen, maar ondertussen kijken steeds meer bestuurders met vragende ogen naar natuurgebieden en open ruimte om de energieopgave te realiseren. “Slechts 13 procent van ons landoppervlak is beschermde natuur. Laat die 13 procent ook écht natuur blijven. Verander haar niet in een energiefabriek,” stelt Van den Tweel.

Kaalslag in boerenland

Daarnaast is onze landbouw gericht op economische topprestaties. Als grootste voedselexporteur van de wereld op de Verenigde Staten na, is in ons buitengebied een kaalslag gaande. Met de focus op productie verdwenen sinds de jaren 50 talloze sloten, hagen en bomen en veranderde veel landbouwgrond in gebieden waar slechts één plantensoort op groeit: eiwitrijk gras voor de koeien. Het levert meer productie op, maar ondertussen veranderde het boerenland dusdanig dat niet alleen onze nationale vogel de grutto, maar ook de ooit zo gewone tureluur, wulp, patrijs, veldleeuwerik en boerenzwaluw op de rode lijst van bedreigde vogels. En de schoonheid van het oudhollandse cultuurlandschap vind je bijna alleen nog in oude olieverfschilderijen. Laten we dit voortduren of zetten we in op meer natuurinclusieve landbouw?

Woningbouw

Er is een groot tekort aan woningen. Zeventien miljoen mensen hebben recht op een dak boven hun hoofd. Dat betekent dat er de komende jaren een miljoen woningen moeten worden bijgebouwd. Maar regie hierop lijkt te ontbreken. Als – optimistisch bekeken – de helft van die opgave binnenstedelijk kan worden opgelost, is nog zo’n 15.000 hectare open ruimte nodig om aan de vraag te voldoen. Dat is anderhalf keer de oppervlakte van de stad Den Haag. Maar welke open ruimte offeren we hiervoor op? Wie beslist hierover?

Jong en Oud(er): Doe mee!

je kan de enquête tot 9 januari 2019 invullen via: www.natuurmonumenten.nl/landschap. Nodig ook uw familieleden, vrienden en kennissen in. Hoe meer reacties, hoe betere conclusies.

Omdat het over de toekomst van ons land gaat wil Natuurmonumenten ook weten hoe kinderen hierover denken. Voor hen is een speciale enquête gemaakt. Zij kunnen meedoen via www.oerrr.nl/onderzoek.

Het onderzoek wordt uitgevoerd door Wageningen Environmental Research in samenwerking met Natuurmonumenten. De resultaten stellen we beschikbaar aan bestuurders zodat zij dit kunnen meewegen als zij beleid vormgeven.