Stichting Behoud De Lichtenberg: ‘Trekken aan een dood paard’

Sinds 2002 is de Stichting Behoud de Lichtenberg bezig om het (Rijksmonument) openluchttheater ‘De Lichtenberg’ onder de aandacht te brengen en een nieuwe bestemming te vinden om het complex voor de toekomst veilig te stellen.

Nu het debat over de ontwikkelingen van het Kazerneterrein en de Lichtenberg in de gemeenteraad gevoerd gaat worden, heeft de stichting “voor de zoveelste keer” behoefte om haar stem, puntsgewijs en overzichtelijk, te laten horen via een ingezonden brief aan de raad.

De brief

Geachte leden van de Raad,

Bijgevoegd sturen wij de (aangepaste) brief die eerder  naar de commissie Ruimte en Economie werd verzonden i.v.m. de bespreking van bovengenoemd agendapunt.

Wij begrepen dat het herstel van de Lichtenberg zal bestaan uit herstel  van het “casco” en herstel van het groen.  Onze overwegingen betreffende deze aanpak zijn verwoord in de brief.

Status

• De Lichtenberg is sinds 2011 een Rijksmonument van de wederopbouw.
• De kwaliteiten zijn in de Cultuurhistorische Waardestelling van 2005 vastgelegd door de Rijksdienst voor de Monumentenzorg.
• Dit document is door de gemeente Weert en de Stichting Behoud de Lichtenberg geaccepteerd als uitgangsdocument in hun streven naar behoud.

Kader

• De kwaliteit van de architectuur en de cultuurhistorie wordt vooral bepaald door de samenhang van de gebouwde onderdelen. Zo zijn niet alleen de verschillende onderdelen van het complex, maar ook de samenhang als complex beschermd als rijksmonument. Het landschap is de verbindende schakel tussen de onderdelen en maakt dat de Lichtenberg alleen in samenhang kan worden bezien.
• Behoud van de Lichtenberg is alleen mogelijk als de samenhang, dus het ‘Ensemble’, door een culturele en economische exploitatie, een nieuwe basis krijgt in de samenleving.

Procedure

• De gemeente Weert heeft gesteld niet de middelen en de kennis te bezitten om het ensemble een gezond kader voor herontwikkeling en exploitatie te bieden.
• De ontwikkelaar heeft zich bij de aankoop bereid verklaard de Lichtenberg te restaureren met behulp van subsidies en eigen inbreng.
• Over de levensvatbaarheid, dus exploitatie na het herstel, is tot op heden geen visie ontwikkeld, terwijl dat de enige waarborg is voor de overleving van de Lichtenberg als ensemble.
• De gemeente Weert accepteert de wensen/eisen van de ontwikkelaar om op het kazerneterrein 600 woningen te realiseren.
• De gemeente Weert lijkt toe te staan dat het bouwvolume op het voormalige kazerneterrein invloed heeft op de mate van de bereidheidwilligheid om in de Lichtenberg te investeren.
• Vooruitlopend op een herontwikkeling is er geen enkel initiatief om tot een samenhangend plan te komen dat  de monumentenstatus, het herstel , de herbestemming, en een financiële exploitatie bevat en dat vertrouwen voor de toekomst geeft.
• De oorspronkelijke bestemming restaureren zonder vooraf over de exploitatie na te denken staat garant voor mislukking op termijn. 

Vrees

• De ontwikkelaar speelt zijn spel. De koppeling van Kazerne en Lichtenberg geeft hem de kans om tot “cherrypicking” over te gaan. De horecabestemming achter het theater is ingezet als breekijzer: zonder dat geen noodzakelijke initiatieven.
• Plek en vormgeving is voor de gemeente in deze strijd van geen belang of men heeft niet de expertise. Het monument is dan de dupe.
• Ondanks de belofte het theater te herstellen, is er geen samenhangend plan voor het herstel van de overige onderdelen. Zo is in de visie te zien dat wel het theater wordt opgeknapt en voorzien van een restaurant maar dat de rest van de gebouwde ruimten niet genoemd wordt en alleen het “park” aandacht krijgt. De exploitatie en dus de toekomstige levensvatbaarheid ervan is zo niet veiliggesteld voor de toekomst.
• Tegen de afspraak in heeft de eigenaar geen contact met ons opgenomen. Ook de nieuwe gemeentelijke projectleider van de Lichtenberg, inmiddels al de zoveelste, heeft geen contact met ons gezocht terwijl dat wel toegezegd was.
• Intussen vervliegt de kennis binnen de gemeentelijke organisatie en zal een nieuw bestuur moeten beslissen.

Visioen

• 2035: Eindelijk is het zover! Na de bouw van honderden woningen op het kazerneterrein en tonnen subsidies van de overheid is de Lichtenberg in oude luister hersteld. De 2200 zitplaatsen waaraan het theater ooit te gronde ging, blinken weer in de zon. De Lichtenberg is een “park” geworden waarin de bouwsels van weleer als fossielen geconserveerd blijven. Exploitatieopzet en herbestemming werd niet nodig geacht. L’histoire se répète.