Wie door de ramen van het pand aan de Maasstraat 15 in Weert kijkt, ziet lege kamers en opengebroken plafonds. Volgens onderzoek, verricht in opdracht van het kerkbestuur van de Sint Martinusparochie, is de pastorie in z’n huidige staat niet meer bewoonbaar. De vloeren zijn ernstig doorgezakt als gevolg van een ‘Escheriaanse’ bouwconstructie. Dit herstellen kost veel geld en kan het kerkbestuur van de Sint Martinusparochie niet alleen dragen.
Streep door verhuizing nieuwe deken
Door de onverantwoorde status van de dekenij kan de nieuwe deken Jack Honings er nog niet wonen. In de volksmond wordt de pastorie ook wel dekenij genoemd. Jack Honings is de opvolger van deken Hans Franken. “Voorlopig gaat de verhuizing niet door”, vertelt Steven Hegge, penningmeester van het kerkbestuur van de Sint Martinusparochie. “De dekenij zal eerst bewoonbaar moeten worden gemaakt alvorens de deken erin kan trekken. Tot die tijd zoeken we tijdelijk elders huisvesting voor de deken.”
Woning verduurzamen
In januari bleek er nog niets aan de hand te zijn. “We hebben hier traditiegetrouw nog de nieuwjaarsreceptie gevierd. Zonder te weten wat ons letterlijk boven het hoofd hing”, aldus Steven Hegge. Voor het kerkbestuur van de Sint Martinusparochie was de wisseling van de dekens een mooi moment om de woning op te knappen en aan te passen aan de eisen van de huidige tijd. Denk aan isoleren, HR++ glas en een warmtepomp.
Escheriaanse bouwconstructie
Voor het verduurzamen van het pand zochten de bestuursleden contact met Warm Wonen in Weert en stelden Henk Lambrichts als projectleider aan. “We kennen Henk vanwege zijn betrokkenheid bij de stichting Vrienden van de Beiaard. Voor zijn pensioen was Henk projectontwikkelaar. Hij heeft een enorme kennis van zaken. Bij hem is het project in goede handen.” Daarnaast is Henk bestuurslid van WeertEnergie en zodoende betrokken bij Warm Wonen in Weert. Henk Lambrichts constateerde dat de vloeren erg waren doorgezakt. “Op sommige plekken zelfs zes centimeter. Het voelde niet pluis”, verduidelijkt hij. Om zijn gevoel te staven, werd er een gat gemaakt in de vloer van de bovenverdieping. “Daar ontdekten we de ‘Escheriaanse’ fout in de constructie. Het dak wordt gedragen door een deels ingestorte binnenmuur die los op de doorgezakte vloer boven de grote zaal staat: een vloer die op zijn beurt weer met een stalen kabel aan diezelfde dakconstructie is vastgemaakt.”
Stalen balken
Om dat te onderzoeken, heeft het kerkbestuur bouwmanager Henk Hermens en constructeur Pieter van Meijl in de arm genomen. Onder hun leiding heeft aannemer Haex afgelopen week de het gehele plafond weggehaald. “We kunnen nu de draagbalken en dwarsbalken zien. Wat opvalt is dat de dwarsbalken veel te licht zijn om het gewicht te dragen. Verder zijn ze aangetast zijn door de houtworm”, zegt Henk Hermens. In hoeverre de dikke draagbalken ook zijn aangetast, moet nog nader worden onderzocht. Gedacht wordt aan het verstevigen van de constructie door eronder stalen balken te plaatsen. Kijkend naar de oude dikke draagbalk zijn inhammen te zien. “Het kan best zijn dat deze balk ooit een andere functie heeft gehad”, zegt Henk Lambrichts. Doelend op mogelijk hergebruik van de balk, afkomstig van het kasteel Nijenborgh dat in 1702 werd gesloopt. “In meer huizen in de binnenstad van Weert zijn restmaterialen van het kasteel gebruikt”, aldus Henk Lambrichts.
Monument
De dekenij is een monumentaal pand. Het oudste gedeelte aan de Maasstraat stamt waarschijnlijk uit de 17e of 18e eeuw. Een bouwtekening is niet gevonden. “Bekend is dat het ooit van de Stiftdames van Thorn is geweest. Het heeft meerdere bestemmingen gehad. Na meerdere ruilen is het in bezit gekomen van de kerkparochie Sint Martinus in Weert”, vertelt Ernest Vermeulen, secretaris van het kerkbestuur. In de 19e eeuw is er nog een gedeelte aangebouwd. 25 jaar geleden is het dak nog helemaal vernieuwd.
Historische waarde
Ernest Vermeulen groeide op in de schaduw van de Sint Martinuskerk. Zijn vader maakte in 1942 het kerkorgel dat nog steeds in de Sint Martinuskerk staat. Hij vindt het belangrijk dat de pastorie in de oude staat behouden blijft. “Het is een monument met allure. Het heeft historische waarde door de verbondenheid met het ernaast gelegen Birgittinessenklooster. De dekenij ligt op een centrale plek, waar het samen met de Sint Martinuskerk een aanzuigende werking heeft en ten dienste staat van de gemeenschap.” Ernest merkt op dat het kerkbestuur, met de komende renovatie, goed versterking kan gebruiken. “Je hebt nu de kans om mee te helpen om het pand voor de toekomst te behouden.”
Steun
Zowel de Monumentencommissie van de gemeente Weert als de bouwkundige van het Bisdom Roermond beamen dat de renovatie en verduurzaming van het pand geen uitstel duldt. Beide willen de pastorie zoveel mogelijk in de oude staat behouden. Hoeveel het complete plaatje gaat kosten, is nog onbekend. “We maken ons daar zeker zorgen over en hopen op financiële steun van de gemeente en provincie. Maar ook van de kerkmensen en de Weerter gemeenschap in het algemeen”, besluit Steven Hegge.
Een bijdrage van Arjanne van Voorst
